Minister presenteert onderzoek ‘voorwaarden havenbekken Houtrakpolder’

Geplaatst op: 9 oktober 2023

Naar aanleiding van een eerdere motie van Tweede Kamerlid Koerhuis heeft demissionair minister Harbers (Infrastructuur & Waterstaat, I&W) onderzoek laten doen door Deloitte Consultancy naar de voorwaarden om een havenbekken te ontwikkelen in de Houtrakpolder in Amsterdam.

Zoals beschreven in de Visie Noordzeekanaalgebied 2040 zit op het noordelijk deel van de Houtrakpolder een strategische reservering voor de aanleg van een havenbekken met als voorwaarde dat het bestaande havenareaal optimaal geïntensiveerd is.

Naast onder andere de gemeenten in het Noordzeekanaalgebied (NZKG), provincie Noord-Holland, de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en Port of Amsterdam is ook ORAM geïnterviewd door Deloitte. De voorwaarden die Deloitte heeft opgehaald zijn onder andere gericht op intensivering van de haven, bereikbaarheid, waterberging, verzilting en natuurcompensatie. Zie onderstaand de belangrijkste bevindingen uit het rapport.

Voor ORAM is de Houtrakpolder een strategische reserve voor een toekomst die nog veel onduidelijke parameters heeft. Dit is met name ingegeven door enerzijds de transformatie van een deel van de haven naar woningbouw en anderzijds de stevige ambities die de haven heeft op het gebied van energietransitie en circulaire economie. We staan hierin niet alleen: het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) kwam vorige week met hun rapport ‘Ruimte voor circulaire economie’ met de voorspelling dat tot 40% meer ruimte nodig is voor de circulaire economie ten opzichte van de huidige economie. PBL benadrukte de noodzaak om strategische locaties te reserveren, in het bijzonder terreinen met een hoge milieucategorie zoals havens en industriegebieden.

In zijn begeleidende brief aan de Tweede Kamer onderschrijft de minister, mede namens de ministers van Economische Zaken & Klimaat (EZK) en Binnenlandse Zaken (BZK), het belang van voldoende ruimte en handelingsperspectief voor bedrijven in de Amsterdamse haven én de additionele ruimtebehoefte in het kader van de energietransitie en de circulaire economie:

“De Ministers van EZK, BZK en I&W zijn van mening dat, indien bestaande havenbedrijvigheid binnen de ring moet plaatsmaken voor woningbouw, er voldoende fysieke- en milieuruimte en een reëel handelingsperspectief moet zijn voor (reeds gevestigde) havengebonden bedrijvigheid om elders in het havengebied een plek te vinden. Om de huidige bedrijfsactiviteiten én de toekomstige ontwikkelingen onder andere op het gebied van (energie)transitie en circulaire- en haveneconomie voldoende te kunnen blijven huisvesten, moeten we bestaande ruimte voor havengebonden bedrijvigheid beter benutten en alternatieve ruimte vinden voor havengebonden en circulaire bedrijvigheid in het Noordzeekanaalgebied (NZKG). In het ontwikkelperspectief van NOVEX NZKG zal duidelijk worden of de Houtrakpolder daar een aangewezen locatie voor kan zijn.”

Voorts adviseert de minister om te kijken naar combinaties van functies in de Houtrakpolder. Dit is wat ORAM betreft een goede aanbeveling. De diverse ruimteclaims beslaan immers niet de gehele Houtrakpolder. Zo beslaat een havenbekken maar een beperkt deel van het gebied. Meer onderzoek naar een combinatie van functies is wat ORAM betreft dan ook een logische stap om recht te doen aan de verschillende ruimtevragers in het gebied.

“Een trek van de haven uit de stad is niet nieuw en voldoende ruimte voor havenbedrijvigheid past bij de bereikbaarheidsinvesteringen die in de regio gedaan zijn, zoals de zeesluis IJmuiden. Hiermee wordt tevens invulling gegeven aan het belang van de Amsterdamse haven als internationale transportcorridor. Het verdient verder aanbeveling om in NOVEX NZKG verband te onderzoeken of het combineren van de functies van piekwaterberging en realisatie van een havenbekken een maatschappelijke meerwaarde bieden. In de haven van Antwerpen zijn voorbeelden te vinden van een dergelijk havendok zonder getijdebewegingen van de Westerschelde.”

De onderzoeksresultaten van Deloitte zullen worden aangeboden aan het Bestuursplatform van het Noordzeekanaalgebied waar de NOVEX NZKG verder wordt uitgewerkt. Demissionair minister Harbers zal de Kamer eind dit jaar informeren over het NOVEX ontwikkelperspectief en de inzet op de Houtrakpolder.

Overzicht meest genoemde voorwaarden in documenten en interviews (bron onderzoek Deloitte )
De voorwaarden op de perspectieven financieel, veiligheid en maatschappelijk zijn onder andere gericht op nut en noodzaak, op overlast, op draagvlak en op leefomgeving.